صفحه اصلی سایت
نسخه اصلی خبر
خبر را چاپ کن
عدم نمایش تصاویر در چاپ
شناسه خبر : 338551398/12/19 - 19:20

بعد از 19 فصل ؛ فوتبالی که نمی بایست فقط اسمش حرفه ای باشد

یاداشتی از عبدالمجید اصلانی

  

ورزش بوشهر؛ کفگیر فوتبال ایران سال‌هاست به ته دیگ خورده اما امسال از آن سال‌هایی است که رشد تورم و افزایش باور نکردنی نرخ ارز، باعث شده که صدای کفگیر، رساتر از همیشه به گوش برسد.

 

این هم از عجایب فوتبال ایران است که تراز مالی همه باشگاه‌ها، زیان آشکار را نشان می‌دهد اما این «بنگاه‌های زیان‌ده» هم چنان به حیات خود ادامه می‌دهنددرادامه مطالب قبلی درمقدمه اشاره نمایم که عوامل مرتبط با حرفه ای شدن لیگ برتر در 5 معیار ازجمله 1 – سازمان فوتبال یا سازمان لیگ فوتبال 2 – استادیوم ها ( که غالبا غیر تخصصی و معمولا تحت حاکمیت دولت وچند منظوره است ) 3 – باشگاه ها ( که حداکثر آن ها دولتی وابسته به بودجه دولت اند ) 4 – مدیران 5 – استانداردهای فنی تقسیم بندی می شود.

 

 1 - وضعیت ساختار سازمان لیگ فوتبال ایران علیرغم گذشت 19 فصل ازانجام مسابقات با اساسنامه و معیارهای حرفه ای FIFA ,AFC مطابقت کامل ندارد. از این رو می توان گفت که عامل ساختار سازمان لیگ فوتبال ایران نسبت به معیار AFC در حد مطلوبی قرار ندارد وبه صورت رابطه ای وسفارشی وقائم به فرد اداره می شود. در این خصوص می توان به دلایلی چون، نبود نمودار مصوب قابل اتكا و مشاغل تعریف نشده، وجود تفكر سیستمی، عدم ثبات مدیریت، انس با مشکلات، عدم آرمان مشترك اعضا، ارج ننهادن به افراد خلاق و نوآوروشایسته، تضاد بین سازمان های ورزشی فوتبال کشور در راستای سیاست های فدراسیون، وابستگی شدید سازمان لیگ به فدراسیون و نبود کمیته های تخصصی مسلط ،دانست ( علیرغم گذشت چندین سال از پروتکل ویژن آسیا وایران). پس ساختار سازمانی وفق اساسنامه فیفا یكی از مهم ترین عوامل اثر بخش در سازمان های فوتبال جهان می باشد.

 

ساختار سازمانی نامناسب فعلی وغیر مستقل ودخالت مستقیم وزارت ورزش دستیابی به اهداف سازمانی در فوتبال کشور را با مشكل مواجه کرده و افراد کارا و پرتوان را تبدیل به افراد ناتوان و ضعیف وبی برنامه نموده است هم چنین موجب کوتاهی در برنامه ریزی، روشن نبودن پیوندها و کمبود تعادل در واگذاری اختیار شده و ضمن افزایش هزینه، ناکارایی بخش ها را در پی داشته است..

 

 2 – ورزشگاه های لیگ فوتبال ایران با معیار حرفه ای AFC مطابقت معناداری ندارد. به عبارت دیگر وضعیت ورزشگاه های لیگ فوتبال ایران در وضعیت موجود علیرغم نوسازی وبهسازی وجدید، پایین تر ازنرم متوسط و میانگین کنفدراسیون است. درمقایسه عوامل مؤثر بر حضورانبوه تماشاچیان وهواداران در مسابقات لیگ برتر فوتبال نیز عوامل اقتصادی و تسهیلات ورزشگاه ها را از مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر حضور تماشاچیان معرفی کرده اند. سه عامل جذابیت بازی، برگزاری منظم مسابقات لیگ، توجه به اولویت های تماشاگران و وجود امكانات و تسهیلات مناسب وایمنی وامنیت ومحترم شمردن حقوق شهروندی وعدم تبعیض جنسیتی ومعماری متناسب با فرهنگ تاریخی مردم در استادیوم ها را از عوامل مؤثر بر حضور تماشاگران فوتبال در ورزشگاهها معرفی می کنند. از عوامل مؤثر دیگر در برگزاری با کیفیت مسابقات لیگ ، وجود استادیوم هابا پوشش مناسب سیستم کابلی ودسترسی آسان به اینترنت و وجود امكانات مناسب در سرویس دهی وجابجایی هواداران از مرکزشهر، حمل و نقل ، بلیت فروشی اینترنتی و دستگاه های تهویه وسرویس های پزشکی ، بهداشتی ، خدماتی واغذیه ای و.. برای تماشاگران را ضروری می دانند. بنابراین مسئولین شرکت توسعه ونگهداری وتجهیز اماکن ورزشی فعلی باید به این موارد نیزدر سراسرکشور توجه نمایند تا استادیوم های لیگ برتر به عنوان یكی از معیارهای مهم بین المللی همواره از تماشاگران مشتاق فوتبال برخوردار گردند و به جذابیت مسابقات فوتبال لیگ برتر بیفزایند. استادیوم های فوتبال همواره مکان مناسبی برای خالی کردن هیجانات و احساسات تماشاگران بوده است. احساساتی که یک عشق یک طرفه را در داخل خود دارد؛ عشق هوادار به تیمش و بازیكنانی که در قالب آن تیم به میدان می روند. استادیوم یک خاستگاه اجتماعی برای هواداران فوتبال بوده و هست. جایی که بتوانند در آن غم هایشان را فراموش کنند. درکشورهای پیشرفته ودرحال توسعه استادیوم ها روز به روز مدرن تر می شوند و شرایطی را فراهم می کنند تا تماشاگران به راحت ترین شكل ممكن بازی تیم هایشان را دنبال کنند. برای مثال اتحادیه فوتبال اروپا (UEFA ) استانداردهایی را برای استادیوم های فوتبال که میزبان مسابقات جام یوفا هستند به قرار زیر اعمال می کند:

 

1 -اطمینان از این كه تماشاگران در محیطی امن و سالم بتوانند به تماشای مسابقات بپردازند. 2 -اطمینان از اینكه خبرنگاران روزنامه ها بتوانند در شرایطی با کیفیت مناسب از بازی ها گزارش تهیه کنند. 3 -اطمینان از این كه بازیكنان بتوانند در شرایط مناسب زمین مسابقه توانایی فنی خود را به نمایش بگذارند زمین وچمن خوب. 4 -اطمینان از این كه کلیه تیم های شرکت کننده در مسابقات در حداقل شرایط برابر و مساوی به مسابقه بپردازند.شایان ذکراست که عدم رعایت معیارهای تسهیلاتی و امنیتی ورفاهی مطلوب می تواند موجب ناامنی در استادیوم ها شود.

 

در تعریف ورزشگاههای استانداردنتیجه می گیریم که فراهم آوردن کلیه عوامل از قبیل زمین مناسب، تابلوی نمایش گربزرگ( اسکوربرد)، رختكن مجهز، نور کافی، تهویه مناسب، سرویس های رفاهی، فضای لازم برای استقرار تماشاگر، گیت های ورودی و خروجی، پارکینگ، سازماندهی امنیتی، اورژانس و کمک های اولیه نصب صندلی و شماره گذاری ، بلوک بندی استادیوم ، ایمن سازی راهروها، ورود و خروج در شرایط عادی و اضطراری ، نصب دوربین های مدار بسته، ایجاد اتاق نظارت و کنترل وافسران دوپینگ، سیستم اطفاء حریق ، پیش بینی تخلیه اضطراری ، و... که در برگزاری مطلوب و شایسته یک رویداد ورزشی می تواند تأثیرگذار باشد

 

3 - در مورد مؤلفه باشگاه، وضعیت باشگاه های لیگ فوتبال ایران به دلیل عدم واگذاری به بخش خصوصی وصرفا دولتی با توجه به تاخیردر فرآینددولتی به خصوصی ودستیابی به اقتصادورزش از سال 2012 تا 2019 مهلتی که کنفدراسیون به فدراسیون فوتبال ایران دراین رابطه داده بود در وضعیت موجود، پایین تر از وضعیت متوسط است. از این رو می توان گفت که مؤلفه باشگاه های لیگ فوتبال ایران نسبت به معیار AFC در حد مطلوبی قرار ندارد. باشگاه های ایران در حیطه اماکن ورزشی، تراز وشفاف سازی مالی و وکانون هواداران وایجاد آکادمی واقتصاد ودرامدزایی از حداقل های ضروری محروم اند. سالیان متمادی است که از لیگ حرفه ای ایران می گذرد ولی هیچ تعریفی استانداردی از باشگاه وباشگاه داری نداریم به راستی به فهرست تیم هایی که از جام منطقه ای سال 50 – 49 تا تخت جمشید ، لیگ قدس ، جام آزادگان – جام خلیج فارس فعلی نگاه بیاندازیم به دلیل نداشتن بنیه مالی وعدم ثبت موسسه تجاری وعدم درآمدزایی اثری از این باشگاه ها وتیم ها باقی نمانده و همگی به اتفاق منحل وبه تاریخ فوتبال پیوسته اند(پاس – هما – بانک ملی – بانک تجارت – دارایی – برق تهران وشیراز – راه اهن تهران – شهباز – ابومسلم – آرارات – نورد اهواز – بهمن تهران – استیل آذین – شموشک – پیام مشهد – پیام گچ خراسان – شاهین بوشهر- نفت تهران – صباباتری تهران – استقلال رشت – شیرین فراز کرمانشاه – گهردورود – سیاه جامگان – کما شیراز – تام اصفهان – پاس بوشهر – رستاخیز خرمشهر – استقامت یزد – تاج مسجد سلیمان – تاج آبادان – آریا مشهد ) مطمنا با توجه به شرایط اقتصادی وبدهی مالی بالا ونداشتن برنامه حرفه ای درروند آتی سایر تیم ها ی کنونی نیز به این حلقه های زنجیر اضافه و به فراموش خانه تاریخ می پیوندند.

 

4 - مدیران سفارشی وآماتور حاکم بر مدیریت باشگاه های فعلی در لیگ برتر ودسته اول در فوتبال از راهبرد روشن و ضابطه مندی پیروی نمی کنند و بر اساس سلیقه های شخصی تصمیم گرفته ومدیریت هزینه و عمل می کنند. مدیرانی که عموماً ترجیح می‌دهند در دنیای لایک‌ها و فالوئرها، برای خود محبوبیت بخرند، هر سال به خیال خود «بمب» منفجر می‌کنند تا در روز مبادا، همان روزی که قرار است برکنار شوند، حامیانی عصبانی روی سکوها داشته باشند. تیم‌ها هر سال گران و گران‌تر بسته می‌شوند. صفرهای قراردادها از میلیون به میلیارد کوچ می‌کنند و در نقطه مقابل، آن جایی که باید درآمدی وجود داشته باشد، هیچ اتفاق خجسته‌ای رخ نمی‌دهد.

 برقراری قوانینی مانند حق پخش تلویزیونی که از سال 1387 با فشارهای AFC برای تیم های لیگ برتری به وجود آمد، ایجاد شرایطی برای امكان صحه گذاری تیم ها و بازیكنان آن ها و کسب درآمد از این طریق، برقراری قوانین حق کپی رایت ( حق مؤلف ) تبلیغات محیطی در کشور تا باشگاهها بتوانند از طریق فروش محصولات خود درآمد کسب کنند، می توانست از جمله راه حل هایی برای دوران گذارو تقویت مالی تیم ها باشند تا باشگاه ها بتوانند با سرمایه گذاری بیشتر روی بازیكنان و مربیان خود در سطح آسیا نیز به افتخارات بیشتری دست یابند.

 

5 - در مورد مؤلفه استاندارد فنی، وضعیت استانداردهای فنی ومهندسی لیگ برتر در حد مطلوبی قرار ندارد. به عبارت دیگر وضعیت استانداردهای فنی لیگ فوتبال ایران در وضعیت موجود، پایین تر از وضعیت متوسط کنفدراسیون است. از این رو می توان گفت که عامل استانداردهای فنی لیگ فوتبال ایران نسبت به معیارهای AFC در حد مطلوبی قرار ندارد. ارتباط مثبتی میان ضوابط و معیارهای AFC و موفقیت کشورها در لیگ قهرمانان آسیا وجود دارد و توجه بیشتر به استاندارهای فنی نتایج ودرآمدی بهتر برای تیم های شرکت کننده در پی داردکه مادر فوتبال خودمان شاهدش نیستیم. استاندارد در لغت به معنی نظم، قاعده و ترتیب است ( که الحمدالله در باشگاه ها فاقد نظم و قاعده رایج هستیم به طور مثال نحوه عدم تسلط واگاهی به نحوه قراردادهای منعقده با مربی وبازیکنان خارجی وشاکی شدن از طریق فیفا ومحکومیت سریالی تیم های ایرانی) . فوتبال ایران بایدبرای همیشه تکلیف خودش را روشن کند و با دل کندن از منابع دولتی، به جریان معمول فوتبال جهان بپیوندد به راستی وبا صداقت درجست وجوی یک لیگ واقعی باشیم وگرنه هم چون دهه 60 بازگشتی دردناک به فوتبال آماتوری خواهیم داشت .